Aanbeveling: implementatie van transculturele vaardigheden in de initiële opleiding van professionals in de gezondheidzorg

1 april 2016
Discriminatiegrond: RacismeGeloof of levensbeschouwing

De patiëntenpopulatie wordt steeds meer divers. Daarom wordt het voor professionals in de gezondheidszorg steeds belangrijker om de sociale en culturele factoren te begrijpen die invloed hebben op de gezondheid en de behandeling van patiënten. In een multiculturele context stelt een medische verzorging waarin de patiënt centraal staat, specifieke uitdagingen. Professionals moeten daarom over ‘transculturele vaardigheden’ beschikken. Ze moeten m.a.w. hun gedrag kunnen aanpassen en over aangepaste kennis en adequate technieken beschikken. Om hen daarbij te helpen stelt Unia een aanbeveling voor.

Voor deze aanbeveling hield Unia rekening met de nieuwe uitdagingen, met de adviezen uit de sector zelf en met de vaststellingen van de werkgroep CARE. Unia adviseert dat de bevoegde ministers in de toekomstige modules bepaalde communicatievaardigheden gaandeweg vervangen door transculturele vaardigheden. En dat vanuit de eisen in de Europese richtlijn 2013/55/EU (artikel 31 en in het bijzonder paragraaf 7), dat overeenstemt met het profiel dat is goedgekeurd door de Federale Raad voor Verpleegkunde, en het profiel van de ARES (Académie de Recherche et d’Enseignement Supérieur).

Concreet betekent dit dat lessen transculturele vaardigheden stap voor stap in de opleiding Verpleegkunde en in de praktijk (stage, praktijkoefeningen …) worden ingevoerd.

Deze nieuwe lessen moet toekomstige studenten de kans bieden om:

  • De impact van cultuur op de zorgrelatie te begrijpen.
  • Categoriserende processen en vooroordelen die eigen zijn aan interculturele ontmoetingen (etnocentrisme, stereotypen, vooroordelen, representaties) te herkennen en ernaar te handelen.
  • De culturele factoren te kennen die belangrijk zijn bij de behandeling van de patiënt. En om middelen en tools te ontwikkelen voor interculturele situaties.

Unia vindt het belangrijk dat de lessen transculturele vaardigheden studenten de kans bieden om de factoren te herkennen die de communicatie tussen verpleegkundigen en patiënten belemmeren. In zo’n context moet rekening worden gehouden met de culturele referenties van de ander en met zijn of haar voorstellingen van de relatie tussen zorgverstrekker en patiënt en van gezondheid en ziekte. Het is ook belangrijk dat verpleegkundigen zich bewust zijn van de eigen stereotypen en culturele referenties.

Bovendien moeten deze lessen de toekomstige professionals helpen om in te zien dat die culturele dimensie vaak nog wordt aangevuld met socio-economische determinanten en vaak nog met een heel specifiek migratieparcours. Die factoren kunnen eveneens een cruciale rol spelen in de houding van patiënten tegenover hun ziekte, de zorg en het medisch personeel.

Je kan de volledige aanbeveling downloaden op deze pagina.