De overheid moet de rol van preventieambtenaar en controleur opnemen als het gaat over de handhaving van de antidiscriminatiewetgeving. ‘In dit beeld passen arbeidsinspectiediensten die bij aanwijzigingen van discriminatie  zelf praktijktesten organiseren,’ zegt Patrick Charlier, directeur van het Interfederaal Gelijkekansencentrum.  ‘Preventie én controle gaan hier hand in hand.’

Aanpassen wetgeving

Om dit mogelijk te maken beveelt het Centrum in het kader van de evaluatie van de antidiscriminatiewetgeving aan om het Sociaal Strafwetboek aan te passen. Maar ook op regionaal niveau moet er aan de decreten worden gesleuteld. ‘Vandaag stelt het Sociaal Strafwetboek dat inspecteurs zich moeten legitimeren vooraleer ze aan hun controle beginnen en is de praktijktest niet opgenomen in de onderzoeksmethoden. Hierdoor zijn anonieme praktijktesten niet mogelijk. Dit moet dus veranderen. Daarnaast moeten derden ook praktijktesten kunnen uitvoeren.’

‘Praktijktesten bootsen alledaagse situaties na. Enkel zo kunnen verdoken vormen van discriminatie naar boven komen. Een verhoogd toezicht door de overheid zal automatisch de zelfcontrole door bedrijven en sectoren stimuleren,’ meent Charlier, die het belang van het onderzoek van Federgon onderlijnt.

Kort op de bal

‘Werkgevers vrezen vaak dat praktijktesten automatisch leiden tot een rechtszaak. We willen onderstrepen dat de inspectie een brede waaier heeft om gepast te reageren.  Bovendien mogen praktijktesten enkel ingezet worden bij ernstige aanwijzingen van discriminatie.’

Charlier wijst er verder op dat ‘binnen de federale economische en financiële inspectie of toezichtsorganen vormen van praktijktesten zoals mysterie shopping wel geaccepteerde en legitieme onderzoeksmethoden zijn. Hierdoor kunnen zij kort op de bal spelen.’

Aantal meldingen

Het Gelijkekansencentrum haalt het aantal geopende dossiers erbij van 2014. ‘ Wij noteerden vorig jaar 392 dossiers over discriminatie op de arbeidsmarkt. Maar liefst 11 procent ging over interimkantoren. ‘Wij schatten dat die cijfers ver af staan van de realiteit en de werkelijke grootte van het probleem. Om dat in kaart te brengen, hebben we ook controles door de overheid nodig,’ zegt Charlier.    

Het Gelijkekansencentrum is niet blind voor de vele vragen die werkgevers hebben over de antidiscriminatiewetgeving. ‘ Veel werkgevers kennen de antidiscriminatiewetgeving niet. Om hen te helpen hebben we eDiv ontworpen. Een gratis en praktisch instrument waarmee de werkgevers diversiteit op de werkvloer kunnen beheren.’