Het Verdrag bevestigt de verschuiving in het denken rond handicap. Handicap wordt niet langer louter aanzien als een medisch concept, eigen aan de persoon met een handicap, maar stelt dat er obstakels en vooroordelen in de samenleving zijn die personen met een handicap beletten om volwaardig en daadwerkelijk deel te nemen aan de maatschappij en op gelijke voet met anderen.

Het Verdrag creëert geen nieuwe rechten, maar herinnert eraan dat personen met een handicap alle burgerlijke, politieke, economische, sociale en culturele rechten moeten kunnen genieten. Een rode draad door het hele Verdrag is de nauwe betrokkenheid van personen met een handicap bij de bevordering, bescherming en opvolging van hun fundamentele rechten.

Tot slot ondertekende België ook het Facultatieve protocol.

Een nieuwe opdracht voor het Centrum

Art.33 § 2 van het Verdrag bepaalt dat één of meerdere onafhankelijke mechanismen worden aangeduid om de uitvoering van het Verdrag te bevorderen, te beschermen en op te volgen. In België heeft het Centrum deze opdracht gekregen. Wat houdt de opdracht precies in?

• Bevorderen: personen met een handicap, hun organisaties, de overheden, private actoren en het brede publiek informeren, sensibiliseren en vormen over het bestaan en de bepalingen van het Verdrag en zijn protocol
• Beschermen: juridisch advies en ondersteuning bieden aan (groepen van) personen met een handicap wiens rechten, voortvloeiend uit het VN-Verdrag, mogelijk zijn geschonden.
• Opvolgen: ervoor zorgen dat de Belgische wet- en regelgeving worden geharmoniseerd met het Verdrag en erop toezien dat de bepalingen van het Verdrag in de praktijk worden gerespecteerd.

Samenwerkingsprotocollen

Een samenwerkingsprotocol tussen het Centrum en de federale Staat over de uitvoering van deze nieuwe opdracht werd reeds ondertekend. Dit protocol treedt op 1 september 2011 in werking. Het zal als basis dienen voor gelijkaardige protocollen tussen het Centrum en de gewesten en gemeenschappen, die in de komende weken worden afgesloten.

Oprichting van een nieuwe dienst en een begeleidingscommissie

Om deze nieuwe opdracht uit te voeren, zal er een “Dienst Verdrag Rechten van Personen met een Handicap” worden opgericht binnen het Centrum. De dienst VRPH zal uit een diensthoofd en vier medewerkers bestaan. 

Er wordt ook een begeleidingscommissie voor deze dienst opgericht. Hierin zullen de verenigingen van personen met een handicap, de sociale partners en de academische wereld en vertegenwoordigd zijn.

Samenstelling van de begeleidingscommissie

De begeleidingscommissie zal uit 23 leden bestaan: 11 Nederlandstaligen, 11 Franstaligen en 1 Duitstalige.

Tien leden worden aangeduid door raden, koepelorganisaties en verenigingen van personen met een handicap.

Drie leden worden aangeduid door de Vlaamse Universiteiten en Hogescholenraad, en drie leden door de Conseil interuniversitaire de la Communauté française.

Vier leden worden aangeduid door de Nationale Arbeidsraad, een lid door de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen, een lid door de Conseil économique et social de la Région wallonne en een lid door de Economische en Sociale Raad van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Het Centrum heeft deze partners gevraagd om ten laatste op 19 september mee te delen wie in de begeleidingscommissie zal zetelen.

Inspiratie uit het buitenland

Ter voorbereiding van de oprichting van de dienst VRPH heeft het Centrum contact opgenomen met National Human Rights Institutions in andere landen, die ook zijn aangeduid als onafhankelijk mechanisme in de zin van art.33 § 2 van het Verdrag. Deze buitenlandse voorbeelden kunnen als inspiratiebron dienen voor de nieuwe dienst VRPH binnen het Centrum.