{Opinie} LGBTIQ-rechten onder druk: Waarom we nu moeten opstaan tegen geweld

De afgelopen maanden zagen we een verontrustende toename van geweld tegen personen omwille van hun seksuele oriëntatie of genderidentiteit. Deze incidenten variëren van online aanvallen tot fysieke confrontaties in de openbare ruimte. Ze zijn niet alleen een aanval op de individuele slachtoffers, maar op de fundamentele waarden van onze samenleving. 

Unia ontving deze zomer verschillende meldingen van mannen die via een dating-app in de val werden gelokt. Eén persoon liet hierbij het leven. Dergelijke aanvallen viseren niet alleen het slachtoffer, maar ook de hele LGBTIQ-gemeenschap. Het is terreur die angst en onzekerheid zaait in de harten van iedereen die zich als lid van de gemeenschap identificeert en schrik heeft om zelf het volgende doelwit te worden. 

Cijfers tonen dat het in dossiers rond seksuele oriëntatie veel vaker over haatmisdrijven (meer dan de helft van de dossiers in 2023) en haatspraak (meer dan een kwart van de dossiers) gaat dan bij andere beschermde discriminatiegronden. 

Ook het Instituut ontvangt jaar na jaar meer meldingen van trans personen die slachtoffer werden van geweld of discriminatie. Toch tonen deze cijfers slechts het topje van de ijsberg, want veel slachtoffers willen of durven geen klacht indienen. 

Om deze zorgwekkende trend te keren, moeten we samen actie ondernemen. Wij roepen daarom alle politieke partijen en nieuwgevormde regeringen op om de strijd tegen haatmisdrijven en geweld tegen LGBTIQ-personen op te voeren. Het is noodzakelijk om op basis van daderprofielen gerichte preventiemaatregelen te nemen, slachtoffers aan te moedigen om melding te doen, daders effectief op te sporen, het gevoel van straffeloosheid te beëindigen en om alternatieve straffen mogelijk te maken wanneer duidelijk is dat klassieke straffen geen gedragsverandering teweegbrengen.

De genderregistratie moet dringend worden aangepast, in lijn met de uitspraak van het Grondwettelijk Hof van 2019, en ook de rechten van intersekse personen moeten worden beschermd zoals verschillende VN-organen al hebben aangehaald. Neem een eerste stap door de mensonterende niet-noodzakelijke ingrepen op de geslachtkenmerken van intersekse kinderen te verbieden.

België was op het wereldtoneel altijd een voortrekker van gelijke rechten voor LGBTIQ-personen. Laten we de verworven successen van het verleden met trots in herinnering brengen en ons opnieuw gezamenlijk inzetten voor een rechtvaardige samenleving voor ieder van ons. Unia en het Instituut willen alle beleidsmakers ondersteunen in die missie. 

De voorbije legislatuur namen verschillende politieke niveaus al individuele LGBTIQ-actieplannen aan. Hiervoor verdienen zij lof. De impact van de initiatieven zou echter verveelvoudigen als beleidsmakers hun acties over de bestuursniveaus heen zouden coördineren, om te komen tot een echt interfederaal actieplan LGBTIQ. Een plan waarin de betrokkenen ook een eigen stem krijgen, door het middenveld te betrekken bij de creatie ervan. Alleen door samen te werken en alle belanghebbenden te betrekken kunnen we garanderen dat elk van ons overal even vrij en veilig is.  

Els Keytsman, directeur van Unia

Liesbet Stevens, adjunct-directeur van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen