Mensen met een handicap stoten in België vandaag nog op hindernissen om ten volle deel te kunnen nemen aan het politieke, economische, sociale en culturele leven. Het Verdrag en het Facultatief Protocol bij het Verdrag vraagt dat die hindernissen worden weggewerkt.

Het Verdrag geeft België een politiek en juridisch kader en voorziet in concrete richtlijnen om de inhoud ervan uit te voeren.

België ratificeerde het VN-Verdrag in 2009. Zo engageerde België zich om de rechten van personen met een handicap toe te passen zoals ze in het Verdrag worden omschreven.

• Wat staat in het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap?

In 2011 hebben de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten aan Unia het mandaat gegeven van onafhankelijk opvolgingsmechanisme. Zo werd Unia voor het Verdrag bevoegd voor het:

• Bevorderen: personen met een handicap en alle betrokken organisaties en verenigingen informeren over en bewustmaken van het bestaan van het Verdrag, van zijn opzet en van de rechten die het garandeert.
• Beschermen: erop toezien dat de rechten van personen met een handicap gerespecteerd worden en onafhankelijk juridisch advies verstrekken en begeleiding bieden aan mensen wiens rechten geschonden zijn.
• Opvolgen: nagaan of de wetgeving, het beleid en de praktijken stroken met het Verdrag.

Deze drie opdrachten zijn met elkaar verweven en laten samen toe om duurzaam toe te werken naar meer inclusie.

Unia werd ook uitgekozen omdat ze beantwoordt aan de Principes van Parijs die het functioneren van nationale mensenrechteninstellingen regelen en hun onafhankelijkheid en pluralisme waarborgen.

In de praktijk

Om haar opdracht te vervullen, heeft Unia een cel VN-Verdrag Handicap en een begeleidingscommissie opgericht.

• De cel VN-Verdrag Handicap coördineert de opdracht tot bevordering, bescherming en opvolging van het Verdrag in samenwerking met de verschillende diensten van Unia.
• De begeleidingscommissie verzekert de vertegenwoordiging en de participatie van het maatschappelijk middenveld. Ze is samengesteld uit vertegenwoordigers van verenigingen van personen met een handicap, de academische wereld en de sociale partners. De begeleidingscommissie helpt Unia bij het uitoefenen van haar missie, door het doorgeven van bezorgdheden op het terrein en door het maken van strategische beleidskeuzes.

Hoe bevordert, beschermt en controleert Unia de toepassing van de rechten van personen met een handicap in België? Hier zijn enkele concrete voorbeelden.

Voor jongeren

Bevorderen: Unia heeft opleidingen georganiseerd voor onderwijsprofessionals over het realiseren van inclusief onderwijs.

Beschermen: Unia kwam meermaals tussenbeide in scholen om het recht op redelijke aanpassingen af ​​te dwingen. Unia geeft advies aan ouders en scholen om concrete oplossingen te vinden voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.

Opvolgen: Unia heeft herhaaldelijk adviezen uitgebracht over ontwerpdecreten voor meer inclusief onderwijs.

Voor werknemers

Bevorderen: Unia heeft een gratis online training ontwikkeld om werkgevers en hun personeel met een handicap te informeren over hun recht op redelijke aanpassingen op het werk.

Beschermen: Unia helpt mensen met een handicap en hun werkgevers om concrete en specifieke oplossingen te vinden op de werkvloer, bijvoorbeeld voor het doorvoeren van redelijke aanpassingen. Indien nodig treedt Unia samen met slachtoffers van discriminatie op.

Opvolgen: Unia informeert het Comité van de Verenigde Naties over het beleid in België dat nog moet worden verbeterd, in het bijzonder met betrekking tot de ondersteuning van tewerkstelling in het reguliere arbeidscircuit.

Voor mensen die ziekenhuiszorg nodig hebben

Bevorderen: Unia informeert over het belang van het verwelkomen van assistentiehonden en over gepast en respectvol communiceren met dove en slechthorende mensen in ziekenhuizen.

Beschermen: Unia behandelde veel meldingen van mensen met een handicap die contact opnamen met Unia tijdens de Covid-19-pandemie. Unia onderzocht ook hun situatie tijdens deze periode. In navolging daarvan deed Unia aanbevelingen aan de overheden zodat ook hun rechten in aanmerking worden genomen en worden gerespecteerd in het kader van de maatregelen die worden genomen om de verspreiding van het virus tegen te gaan.

Opvolgen: Unia heeft aanbevelingen gedaan om ziekenhuispersoneel en toekomstige zorgverleners bewust te maken van het onthaal van personen met een handicap. Unia neemt deel aan verschillende werkgroepen rond toegang tot gezondheidszorg voor mensen met een handicap.

Voor kiezers

Bevorderen: Unia lanceerde de sensibiliseringscampagne “Ik heb een handicap en ik heb het recht om te stemmen, zoals iedereen”

Beschermen: Unia heeft onderzoek gedaan naar de belemmeringen voor het uitoefenen van het stemrecht door mensen met een verstandelijke of psychische handicap. Unia raadpleegde hiervoor mensen met een handicap, professionals, familieleden en vrederechters.

Opvolgen: Unia neemt deel aan werkgroepen die door de overheid zijn opgericht om de toegankelijkheid van verkiezingen te verbeteren.

Voor geïnterneerden

Bevorderen: Unia promoot het VN-Verdrag als instrument om de rechten van geïnterneerden te beschermen op de plaatsen waar ze verblijven.

Beschermen: Unia bezoekt de verschillende plaatsen van internering om ervoor te zorgen dat de fundamentele rechten van geïnterneerden worden gerespecteerd.

Opvolgen: Unia geeft onder meer advies aan de minister van Justitie zodat wetsvoorstellen of -ontwerpen betreffende geïnterneerden voldoen aan de vereisten van het VN-Verdrag.

• Wat staat er in het VN-verdrag ?
• De website van het VN-Comité voor de rechten van personen met een handicap
• Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: Handicap News.