In het kader van zijn ‘Diversiteitsbarometer’-project heeft het Centrum samen met de federale minister van Gelijke Kansen, de drie regionale ministers van Wonen en het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen een onderzoek gestart om de mate en de vormen van discriminatie in de publieke huisvesting en de privéhuisvesting na te gaan. Twee universitaire consortia hebben dat onderzoek uitgevoerd.

In de publieke sector, zo blijkt, moet het aanbod vooral worden uitgebreid en vereenvoudigd: op dit moment is het ongelijk over ons land verspreid en over een te groot aantal institutionele actoren verdeeld. De Witte: ‘Het gebrek aan sociale woningen vergroot de kwetsbaarheid van gezinnen die nu al op argwanende privéverhuurders aangewezen zijn.’ Om aan de vraag naar sociale woningen in Vlaanderen een Wallonië te voldoen, moet respectievelijk 63% en 38% worden vrijgemaakt van het bestaande woningpark, dat nu volledig verhuurd is. In Brussel loopt dat cijfer op tot ongeveer 100% – daar zou de capaciteit dus moeten worden verdubbeld. ‘De ‘Diversiteitsbarometer Huisvesting’ onderstreept voorts dat de systemen om woningen toe te wijzen op elkaar moeten worden afgestemd en dat er nood is aan betere informatie. Er moeten ook middelen worden vrijgemaakt om de dringendste sociale noden snel te lenigen.’

In de privésector, vervolgens, worden mensen van vreemde origine, mensen met een laag inkomen of een uitkering duidelijk gediscrimineerd. De Witte: ‘Eigenaars en makelaars weten dat ze geen onderscheid mogen maken op basis van een aantal criteria – die vooral met iemands herkomst te maken hebben. Maar sommigen passen nu subtielere vermijdingsstrategieën toe.’ Tests van de onderzoekers tonen aan dat die strategieën vooral gericht zijn tegen mensen van vreemde origine, mensen met een uitkering en mensen met een handicap (meestal blinden of slechtzienden). ‘Testkandidaten van vreemde origine werden tijdens hun bezoek aan een woning minder goed behandeld. Ze moesten ook meer documenten voorleggen om te bewijzen dat ze solvabel waren. Blinde testkandidaten werden vaker welwillend behandeld, maar werden soms wel afgewimpeld met extra kosten of hoge borgsommen.’

De ‘Diversiteitsbarometer’ belicht in het bijzonder de rol van vastgoedmakelaars. Uit de tests blijkt dat 42% van hen ingaat op het verzoek van verhuurders om ‘vreemdelingen’ te weigeren, en dat 61% van hen ingaat op het verzoek om werklozen te weigeren. Slechts een kleine groep makelaars weigert uitdrukkelijk om op discriminatieverzoeken in te gaan: 14% wanneer het gaat om mensen van vreemde origine; 7% wanneer het gaat om werklozen – de resterende makelaars geven dat telkens niet uitdrukkelijk aan. ‘Het is aan de sector om zijn inspanningen op vlak van zelfregulering en bewustmaking voort te zetten’, zegt Jozef De Witte. ‘De impact van de positieve initiatieven die het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars al jaren neemt, in samenwerking met het Centrum, is nog te klein.’

De Witte besluit door te verwijzen naar de regionalisering van de bevoegdheden over de privéhuisvestingsmarkt. ‘Dat is een uitgelezen kans om het beleid te vernieuwen. We hopen dan ook dat de verantwoordelijke politici de ‘Diversiteitsbarometer Huisvesting’ niet alleen zullen inzetten als evaluatie-instrument, maar ook om hun plannen richting te geven.’

Naar de pagina over de 'Diversiteitsbarometer Huisvesting'.