De meeste dossiers gaan over raciale discriminatie (30 procent), op de voet gevolgd door handicap (28 procent) en religieuze overtuiging (14 procent).

Tonen deze cijfers dat er meer discriminatie is in onze samenleving? ‘Neen,’ antwoordt Els Keytsman, Unia-directeur. ‘Deze cijfers geven een beeld over ons land en over de activiteiten van Unia. De toegenomen bekendheid van Unia en enkele dossiers in de media verklaren deels de algemene stijging.’

‘Hoewel we dus niet zeggen dat de discriminatie in onze samenleving toeneemt, kunnen we wel minstens stellen dat het bewustzijn hierover toeneemt en dat mensen discriminatie meer melden. Niettemin geven onze cijfers en tendensen een blik op specifieke problemen waarop een structureel antwoord moet komen.’   

Werk

Werk was in 2016 een van de domeinen waar Unia het vaakst voor geraadpleegd werd. Het aantal nieuwe dossiers (504) steeg met 48 procent in vergelijking met 2015. 

Ongeveer 35 procent ging over de toegang tot werk, 20 procent hield verband met arbeidsomstandigheden. Daarna volgen pesterijen op de werkvloer met 19 procent.

Het grootste deel van de dossiers rond werk ging over raciale criteria (169 dossiers): een stijging van 15 procent ten opzichte van 2015. Daarna volgden problemen die verband houden met handicap (104 dossiers, ofwel een toename van 55 procent) en religieuze overtuiging (88 dossier, ofwel een stijging van 91 procent).

De dossiers over het criterium leeftijd op het domein werk stegen fors in 2016 (+ 135 procent). We schrijven die stijging toe aan de media-aandacht die de veroordeling van keukenfabrikant Dovy kreeg en die leidde tot meer bewustzijn bij de slachtoffers over deze discriminatievorm. De stijging spoort met de conclusies uit onze Diversiteitsbarometer Werk van 2012. 

Goederen en diensten

In 2016 opende Unia 500 dossiers over mogelijke discriminatie in het domein goederen en diensten. Dat betekent een stijging van 31 procent tegenover vorig jaar. Het grootste deel van die dossiers ging over huisvesting (37 procent). De meerderheid van die dossiers binnen huisvesting ging over raciale gronden (81 dossiers) en het criterium vermogen (80 dossiers). Bij vermogen gaat het over eigenaars die weigeren te verhuren wegens het inkomen van de mogelijke huurders.

Binnen het openbaar vervoer (15 procent van de dossiers over goederen en diensten) draaien de dossiers vooral rond de toegankelijkheid voor personen met een handicap.

Unia informeert en traint

Unia was in 2016 meer aanwezig op het terrein. De cijfers tonen een significante stijging in de informatie en sensibiliseringsworkshops: 912 uur in 2016, een verdubbeling tegenover 2015. Het aantal trainingen steeg met 17 procent (een totaal van 1945 uren). In totaal bereikte we zo 13.355 deelnemers uit de privé en openbare sector.

Om de vraag bij te benen, gebruikt Unia een online cursus over de antidiscriminatie- en antiracismewet. Ook die online cursus telt sinds zijn lancering in 2014 tot nu iets meer dan 13.000 gebruikers. Twee nieuwe modules daarvan - Diversiteit en Handicap - werden recent voorgesteld. In 2018 volgt een toegankelijke module over de antidiscriminatiewetgeving.

‘We weten dat vragen die de samenleving bezighouden, ook opduiken in bedrijven. Via opleidingen scherpen we de kennis aan van de antidiscriminatiewetgeving en van haar juridische context. Dat is ook deels de verantwoordelijkheid van werkgevers.’

Beter voorkomen dan genezen

Voor Unia is het niet voldoende om de wetgeving alleen te gebruiken om af te bakenen wat mag en niet mag of om enkel te wijzen op gedrag dat onze samenleving ontwricht.

‘Eerder dan vervolgen en straffen, moeten we de pijlen richten op mentaliteitsveranderingen, nieuwe discours en praktijken. Structurele vormen van discriminatie, die vaak plaatsvinden zonder erbij stil te staan en die de ongelijkheid doen verder bestaan, moeten tegen het licht gehouden worden. Daarvoor is moed nodig. Als we een inclusieve samenleving willen, is het belangrijk om iedereen te informeren, te overtuigen, te ondersteunen. Zowel de publieke sector, de privé, het middenveld, individuen en groepen…,’ concludeert Keytsman.  

Het volledige cijferverslag voor 2016 kan je hier downloaden.